Data dodania: 29 grudnia, 2020
W obowiązującym w Polsce systemie ulgi i uprawnienia zależą przede wszystkim od stopnia niepełnosprawności, czasem także od przyczyny niepełnosprawności (np. dla osób z dysfunkcją wzroku lub słuchu). Najwięcej uprawnień, co jest zrozumiałe, mają osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, a najmniej – osoby z najniższym, tj. lekkim stopniem niepełnosprawności.
Poniżej postaramy się przedstawić najważniejsze ulgi i uprawnienia osób z lekkim stopniem niepełnosprawności.
W Polsce mamy:
ZUS orzeka o niezdolności do pracy. Za niezdolną do pracy uważa się osobę, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu się. W ZUS wydawane są orzeczenia o:
Miejskie lub powiatowe zespoły orzekania o niepełnosprawności (MZON/PZON) wydają osobom powyżej 16. roku życia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Ustalane są trzy stopnie:
Oba orzeczenia wydawane są na podstawie różnych ustaw i do różnych celów. Można mieć dwa orzeczenia, co w wielu wypadkach jest korzystne.
Bywa tak, że orzeczenie do celów rentowych jest niższe (np. częściowa niezdolność do pracy) a to wydane do celów pozarentowych jest wyższe (np. stopień umiarkowany). W takiej sytuacji osoba korzysta z ulg i uprawnień przysługujących osobie z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, natomiast dla ZUS jest osobą częściowo niezdolną do pracy.
Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności, także w stopniu lekkim (orzeczenie wydane przez MZON/PZON) lub o częściowej niezdolności do pracy (ZUS), daje status osoby niepełnosprawnej.
Osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności nie mają zniżek przy zakupie biletów na przejazdy PKP i PKS. Wyjątek stanowi młodzież w wieku od 16 do 24 lat oraz studenci niepełnosprawni do 26. roku życia. Zgodnie z przepisami mogą korzystać z przejazdów koleją (PKP) ze zniżką 78 proc.
w drodze do szkoły, szkoły wyższej, placówki opiekuńczo-wychowawczej, ośrodka szkolno-wychowawczego, domu pomocy społecznej, zakładu opieki zdrowotnej, poradni specjalistycznej, na turnus rehabilitacyjny itp. Konieczne jest posiadanie dokumentu poświadczającego cel podróży, np. zaświadczenia wydanego przez szkołę oraz dokumentu potwierdzającego niepełnosprawność.
Więcej o zniżkach dla osób z niepełnosprawnością na stronie Intercity.pl.
Ważne! Ulgi i uprawnienia w komunikacji miejskiej czy gminnej ustalane są w drodze uchwał rady miasta lub gminy. Dlatego mogą być różne w poszczególnych miejscowościach.
Przykład:
W Warszawie osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności nie mają prawa do ulg komunikacji miejskiej. Jednak jeśli są równocześnie rencistami (tj. posiadają orzeczenie wydane przez ZUS o częściowej niezdolności do pracy), na podstawie legitymacji emeryta/rencisty wydanej przez ZUS są uprawnieni do przejazdów ze zniżką 50 proc. Natomiast dzieci i młodzież z niepełnosprawnością mogą – do ukończenia 26. roku życia – korzystać z bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską w Warszawie. Dokumentem poświadczającym ww. ulgę jest np. legitymacja osoby niepełnosprawnej.
Zgodnie przepisami art. 26 par. 7a Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, tylko osoby uznane za niepełnosprawne lub opiekunowie osób niepełnosprawnych mogą korzystać z tzw. ulgi rehabilitacyjnej. Osoby posiadające więc orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności mogą odliczać:
Wydatki, o których mowa powyżej, podlegają odliczeniu od dochodu, jeśli nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków Zakładowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Zakładowego Funduszu Aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. Jeśli wydatki były częściowo sfinansowane z tych funduszy, odliczeniu podlegają poniesione koszty.
Więcej informacji o uldze rehabilitacyjnej na stronie Pit.pl.
Może chodzić o dofinansowanie do:
Przy ubieganiu się o ww. dofinansowania obowiązuje kryterium dochodowe (z wyjątkiem środków przeznaczonych na likwidację barier architektonicznych).
Szczegółowe informacje dotyczące zasad ubiegania się o dofinansowania oraz o dokumentach, które należy złożyć, można uzyskać w oddziałach PCPR lub znaleźć na ich stronach internetowych.
Przepisy Ustawy z 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.) oraz Kodeksu pracy zapewniają pracującym osobom niepełnosprawnym z lekkim stopniem (zatrudnionym na umowę
o pracę) odpowiednie warunki zatrudnienia:
Pracodawcy zatrudniającemu osobę niepełnosprawną na podstawie umowy o pracę przysługuje miesięczne dofinansowanie do wynagrodzenia tego pracownika.
WAŻNE! Od 1 kwietnia 2014 r. wszyscy pracodawcy (ZPCh i otwarty rynek pracy) otrzymują takie samo dofinansowanie do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników.
Dla pracodawców zatrudniających osoby z lekkim stopniem/częściowo niezdolnych do pracy przewidziano:
a) dla pracowników bez schorzeń specjalnych – 450 zł
b) dla pracowników ze schorzeniami specjalnymi – 1125 zł
Schorzenia specjalne to: choroba psychiczna, niepełnosprawność intelektualna, całościowe zaburzenia rozwojowe, epilepsja, dysfunkcja wzroku.
Pracodawcy przysługuje także zwrot kosztów za:
W czasach otwartych granic w strefie Schengen wyrobienie paszportu nie jest tak ważne jak dawniej. Warto jednak wiedzieć, że osobom z niepełnosprawnością przysługują zniżki przy wyrabianiu tego dokumentu, zwłaszcza, że obecnie kosztuje to 140 zł.
Ulga 50 proc. (czyli trzeba zapłacić 70 zł) przysługuje po udokumentowaniu m.in.:
Nie pobiera się natomiast opłaty paszportowej m.in. od:
Jeszcze do połowy 2014 r. osoby zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności mogły otrzymać kartę parkingową w przypadku ustalenia przyczyny niepełnosprawności oznaczonej symbolem 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroby neurologiczne). Jednak 1 lipca 2014 r. zaczęły jednak obowiązywać nowe przepisy dotyczące zasad wydawania kart parkingowych. Stare karty parkingowe były ważne do końca czerwca 2015 r.
W poszczególnych kategoriach wybraliśmy tylko ulgi i uprawnienia przysługujące osobom posiadającym orzeczenia o lekkim stopniu niepełnosprawności. Sprawdź także co przysługuje osobom z umiarkowanym lub znacznym stopniem niepełnosprawności.
Źródło: http://www.niepelnosprawni.pl/